“Trong vòng ít ngày tới, tôi sẽ mất hai danh hiệu vô địch thế giới cùng lúc. Chỉ bởi tôi không đến Ả-rập Xê-út dự giải”, Đại kiện tướng người Ukraina thông báo. Cô là đương vô địch của giải, nhưng mạnh dạn tẩy chay nước chủ nhà năm nay.

Theo quy định, các nữ kỳ thủ, nếu muốn ra khỏi khách sạn đi tham quan, phải được một người đàn ông giám sát.

Muzychuk với hai HC vàng cờ nhanh & chớp thế giới 2016 ở Doha. Ảnh: AFP.

Để đạt danh hiệu thế giới, Muzychuk phải trải qua hơn chục năm trời khổ luyện, nhìn chằm chằm vào bàn cờ hàng tiếng đồng hồ mỗi ván để chọn ra những nước chính xác nhất trong vô vàn biến thể. Nhưng cô phải chấp nhận từ bỏ danh hiệu chỉ vì sự bất bình đẳng giới ở nước chủ nhà.

Sau giải năm ngoái tổ chức ở Doha (Qatar), Ả-rập Xê-út bị phản đối nặng nề nhất lịch sử cờ vua. Chị của Anna Muzychuk – Mariya – cũng từ chối dự giải, dù họ đều là những kỳ thủ hàng đầu và được đài thọ toàn bộ chi phí tham dự. 

Nếu tham dự giải, Muzychuk có thể kiếm số tiền thưởng lớn hơn nhiều giải trước gộp lại. Ả-rập Xê-út đã chi 1,5 triệu đôla để tổ chức giải mang tên nhà vua (King Salman). Chi phí đó lớn gấp bốn lần những giải trước. Trong khi đó, quỹ thưởng lên tới 2 triệu đôla cao hơn hàng chục lần giải có cùng quy mô. Với ứng viên vô địch như Muzychuk, đây là cơ hội quý giá để cải thiện thu nhập.

Vấn đề của giải còn nằm ở khía cạnh chính trị. Nhiều quốc gia láng giềng than phiền Ả-rập Xê-út không chịu cấp visa cho kỳ thủ nước họ. Việc Israel bị cho ra rìa không phải bất ngờ, dựa trên những xung đột giữa hai quốc gia này trong quá khứ. Nhưng Qatar và Iran cũng nằm trong nhóm không được chủ nhà cấp visa.

Các nữ kỳ thủ không phải mang khăn trùm khi thi đấu. Ảnh: FIDE.

Giải cũng không có sự xuất hiện của những kỳ thủ hàng đầu nước Mỹ – Fabiano Caruana, Wesley So và Hikaru Nakamura. Sự việc được cho là xuất phát từ bất đồng chính trị giữa cường quốc thế giới và chủ nhà.

“Tổ chức giải cờ vua ở một đất nước mà những quyền cơ bản của con người không được coi trọng, thực sự tồi tệ. Cờ vua là trò chơi có thể kết nối mọi người lại với nhau, không phải nơi chia cắt những người khác tôn giáo hay quốc tịch”, Nakamura ghi trên trang cá nhân.

Dù tồn tại nhiều vấn đề gây tranh cãi, không nhiều kỳ thủ đi theo quyết định của chị em nhà Muzychuk. “Những vấn đề của giải đều khiến tôi khó chịu. Nhưng điều tôi phiền lòng hơn cả là gần như chẳng ai để tâm đến những vấn đề này”, Anna Muzychuk bộc bạch trên Facebook. “Tôi cảm thấy thật đau lòng, nhưng vẫn sẽ không thay đổi nguyên tắc của bản thân. Tôi mừng vì chị tôi cũng chung suy nghĩ với tôi. Hai chị em tôi sẽ sớm trở lại”.

Xuân Bình