Vua cờ Carlsen mất chức vô địch sau sai lầm khó hiểu

Magnus Carlsen thua Shakhriyar Mamedyarov và nhìn ngôi vương giải Biel rơi vào tay kỳ thủ số ba thế giới.

Tình huống diễn ra ở ván áp chót giải cờ ở Thụy Sĩ, Carlsen (Elo 2.843) kém đỉnh bảng của Mamedyarov (2.808) một điểm. Vua cờ cầm đen gặp kỳ thủ người Azerbaijan, với mục tiêu phải thắng để có quyền tự quyết cho chức vô địch. Carlsen cầm cự hợp lý dù Trắng có ưu thế trong cả ván. Nhưng ở nước thứ 56, kỳ thủ người Na Uy mắc sai lầm khó tin.

Thế cờ sau 56.Kh4.

Thế cờ sau 56…Bc1.

Carlsen nghĩ rằng thế cờ của Đen không thể cứu vãn, sau khi Trắng đi Vua trắng lên h4. Anh thực hiện 56…Bc1 – nước cờ dường như cho thấy sự bất lực. Mamedyarov không mất nhiều thời gian để đáp lại bằng 57.e7. Carlsen đầu hàng, do không thể ngăn tốt trắng phong cấp.

Nhưng Carlsen đã bỏ qua phương án 56… Bc5, với mục đích bảo vệ đường chéo quan trọng a3-f8. Trắng có thể ăn tốt f6, sau đó đưa tượng về f3 “xử” luôn tốt đen ở h5. Nhưng Mamedyarov vẫn không có cửa thắng khi tượng đen vẫn không cho tốt trắng xuống e7. Carlsen có thể đưa tượng đen về g5 để bịt luôn đường tiến lên của ba tốt trắng cột e, f và g. Với cặp tượng khác màu còn lại trên bàn, thế cờ đáng lẽ phải hòa.

Đen vẫn hòa nếu Carlsen đi theo hướng sau: 56… Bc5! 57. Rxf6+ Kg7 58. Rf7+ Kh6 59. Bf3 Be3 60. g4 Bg5+. Thế cờ sau nước 60 ở hình trên.

Chiến thắng bất ngờ trước Carlsen giúp Mamedyarov vô địch Biel sớm một lượt. Đây cũng là thắng lợi đầu tiên của Mamedyarov trước kỳ thủ số một thế giới ở cờ tiêu chuẩn, kể từ năm 2008.

“Đầu tiên tôi phải chúc mừng Mamedyarov vì chức vô địch quá ấn tượng”, Carlsen nói. “Tôi đã tính toán sai lầm qua hàng loạt nước cờ, nhưng cũng phải nói anh ấy đã đi những nước chuẩn chỉ. Tôi cứ nghĩ sẽ cầm hòa được ở tàn cuộc, nhưng hai sai lầm liên tiếp đã cướp đi điều đó”.

Carlsen (trái) lần đầu thua Mamedyarov sau 10 năm. Ảnh: Lennart Ootes.

Choáng váng sau thất bại, Carlsen suýt bị kỳ thủ bị đánh giá thấp nhất giải – Nico Georgiadis – hạ gục ở ván cuối. Cầm Trắng nhưng Carlsen bị yếu thế ở tàn cuộc. Anh chỉ thoát nạn khi kỳ thủ chủ nhà cũng mắc sai lầm đáng trách ở đòn thí quân.

Lật ngược tình thế để chiến thắng, Carlsen giữ nhì bảng chung cuộc. Anh bị trừ 5 Elo sau giải, chỉ còn 2.836. Trong khi đó, Mamedyarov có thêm 16 Elo để đạt Elo hiện thời cao nhất sự nghiệp: 2.817.