Việt Nam vừa hòa hạt giống số 6 Na Uy ở vòng tám bảng Mở rộng Olympiad cờ vua 2024 hôm 19/9, khi Lê Quang Liêm (Elo 2.741) thua Magnus Carlsen (2.832) ở bàn một, còn Lê Tuấn Minh (2.564) hạ Aryan Tari (2.642). Ở hai bàn còn lại, Nguyễn Ngọc Trường Sơn (2.633) và Trần Tuấn Minh (2.434) lần lượt hòa Johan-Sebastian Christiansen (2.661) và Frode Urkedal (2.546).

Ở cả bốn bàn, Elo của Na Uy đều cao hơn hẳn so với Việt Nam, với chênh lệch từ bàn một xuống lần lượt là 91, 28, 78 và 112 hệ số.

Trên mạng xã hội và các kênh truyền thông trong nước lẫn quốc tế, nhiều người hâm mộ đề xuất ý tưởng cho Trần Tuấn Minh lên bàn một, Quang Liêm, Trường Sơn và Lê Tuấn Minh sẽ cùng lùi xuống một bàn. Khi đó, chênh lệch giữa Na Uy và Việt Nam ở bốn bàn này lần lượt là 398, -80, 9 và -18. Về lý thuyết, trường hợp này đem lại khả năng thắng của Việt Nam cao hơn.

Ý tưởng này nổi tiếng trong một điển tích Trung Quốc thời Chiến Quốc ở nước Tề, khi Đại tướng Điền Kỵ đua ngựa với Tề Vương. Mỗi người có ba ngựa: Thượng, Trung, Hạ theo sức mạnh giảm dần. Thông thường cả hai cử ngựa Thượng ra trước và Hạ thi sau. Tuy nhiên, quân sư Tôn Tẫn hiến kế cho Điền Kỵ cử ngựa Hạ ra trước, để ngựa Thượng của ông đấu ngựa Trung của vua, và ngựa Trung của ông đấu ngựa Hạ của vua, như vậy khả năng thắng cao hơn. Cuối cùng Điền Kỵ làm theo và thắng.

Tuy nhiên, không thể áp dụng điển tích Điền Kỵ vào Olympiad cờ vua 2024, vì giải sử dụng điều luật thứ tự bàn cố định (thuật ngữ Anh: fixed board order). Mỗi đội được phép đăng ký năm kỳ thủ (bốn chính, một dự bị), với thứ tự bàn cố định từ trước giải, không nhất thiết theo Elo. Thứ tự này không được thay đổi trong giải.

Do chỉ có bốn bàn thi đấu mỗi trận, một kỳ thủ chính có thể được cho nghỉ ngơi, để dự bị thi đấu. Tuy nhiên, thứ tự ban đầu vẫn không được thay đổi, chỉ bỏ ra kỳ thủ chính không chơi. Điều đó cũng có nghĩa sẽ không có kỳ thủ nào được phép xuống những bàn thấp hơn để thi đấu, chỉ có đánh lên tối đa một bàn.

Với trường hợp của Việt Nam, ban đầu HLV Bùi Vinh đăng ký thứ tự từ trên xuống của đội nam là Quang Liêm, Trường Sơn, Lê Minh, Trần Minh và Bành Gia Huy (2.425). Quang Liêm nếu thi đấu sẽ luôn đánh bàn một. Trường Sơn chơi ở bàn hai, và chỉ lên bàn một nếu Quang Liêm nghỉ. Tương tự, Lê Minh sẽ chỉ lên bàn hai nếu Quang Liêm hoặc Trường Sơn không chơi.

Mỗi đội được phép nộp danh sách xếp cặp đấu 4,5 tiếng trước mỗi trận, không được thay đổi thứ tự ban đầu. Nếu để Trần Minh lên bàn một, thứ tự ban đầu sẽ bị thay đổi và không được chấp thuận đăng ký.

Việt Nam và phần lớn đội ở Olympiad cờ vua 2024 đăng ký thứ tự bàn từ trên xuống đúng theo Elo cao đến thấp. Tuy nhiên, cũng có một số ngoại lệ, chẳng hạn kỳ thủ có Elo cao nhất đội nam Ấn Độ Erigaisi Arjun lại được đăng ký đánh ở bàn ba. Còn kỳ thủ số một Azerbaijan, Shakhriyar Mamedyarov lại đánh ở bàn bốn. Ấn Độ là hạt giống số hai và đang dẫn đầu giải với tám trận toàn thắng, còn Azerbaijan là hạt giống số 12, hiện đứng thứ 20.

Qua tám vòng, Việt Nam đứng thứ bảy bảng Mở rộng, và thứ chín bảng Nữ. Còn nếu tính tổng thứ tự đội ở hai bảng, đoàn đang đứng thứ năm, chỉ sau Ấn Độ, Trung Quốc, Mỹ và Ukraine.

Ở vòng 9, diễn ra từ 20h hôm nay 20/9 (giờ Hà Nội), đội nam gặp hạt giống số 8 Anh, còn đội nữ đấu với hạt giống số 12 Bulgaria.

Xuân Bình