Sự sa sút của Carlsen ở giải cờ chớp thế giới 2021, khiến cuộc đua vô địch gay cấn đến những giây cuối cùng của ngày thi tối 30/12. Trước ván thứ 21, cũng là ván cuối, có tới sáu kỳ thủ cùng được 14 điểm ở nhóm đầu, gồm Levon Aronian, Daniil Dubov, Vladislav Artemiev, Duda, Vachier-Lagrave và Alireza Firouzja. Chỉ số phụ của nhóm kỳ thủ này theo thứ tự giảm dần. Carlsen đứng ngay sau với nửa điểm ít hơn nhóm này, nhưng hết cửa bảo vệ ngôi vương.

Kết quả bốc thăm ván cuối đưa Vachier-Lagrave đụng Carlsen, còn các cặp còn lại ở nhóm đầu là Firouzja – Aronian, Duda – Artemiev và Dubov – Anish Giri.

Chỉ sau tám nước cờ, Dubov đồng ý hoà sớm với Giri. Còn sáu kỳ thủ còn lại đều quyết tâm thắng. Carlsen dù không còn cơ hội vô địch, nhưng anh vẫn có thể bảo vệ vị trí số một cờ chớp thế giới nếu thắng Vachier-Lagrave.

Trong lúc các kỳ thủ đang tập trung, hàng loạt tràng pháo tay vang lên trong khán phòng trong sân Narodowy, thủ đô Warsaw, Ba Lan. Tiếng vỗ tay dồn dập ấy đến từ khán giả nhà, khi họ chứng kiến Duda hạ Artemiev. Chiến thắng này giúp kỳ thủ số một Ba Lan vươn lên dẫn đầu giải với 15 điểm. Chỉ vài giây sau, đến lượt Firouzja hạ Aronian để chạm mốc 15 điểm như Duda, nhưng Firouzja đứng sau do chỉ số phụ kém hơn. Thời điểm đó, Carlsen có ưu thế lớn trước Vachier-Lagrave.

Vachier-Lagrave gây bất ngờ lớn khi phản công và thắng ngược Carlsen chỉ sau vài nước cờ. Anh vươn lên dẫn đầu, cũng với 15 điểm, nhưng chỉ số phụ tốt hơn Duda và Firouzja. Theo điều lệ giải, nếu có nhiều hơn hai kỳ thủ bằng điểm nhóm đầu, chỉ có hai người vào đấu tie-break tranh chức vô địch. Vì thế Firouzja nhận HC đồng, còn Vachier-Lagrave và Duda đánh tiếp.

Sau hai ván đầu tie-break đều hoà, Vachier-Lagrave được cầm quân trắng ở ván thứ ba do anh có chỉ số phụ tốt hơn. Lần này anh tận dụng tốt thời cơ để thắng Duda sau 49 nước cờ. Khán phòng vẫn vang lên tiếng vỗ tay dành cho kỳ thủ Pháp 31 tuổi này.

Vachier-Lagrave vô địch cờ chớp thế giới

Đây là lần đầu Vachier-Lagrave vô địch thế giới một thể loại cờ. Anh từng là á quân cờ chớp thế giới năm 2015, với nửa điểm ít hơn Alexander Grischuk. Vachier-Lagrave nhận 50.000 USD tiền thưởng, tương đương Duda và Firouzja.

Vachier-Lagrave sinh ngày 21/10/1990 tại Paris, Pháp. Anh thành Đại kiện tướng năm 14 tuổi, và vô địch U20 thế giới năm 2009. Vachier-Lagrave từng nhiều lần vô địch các siêu giải như Biel, Dortmund hay Sinquefield Cup. Anh kết thúc giải Candidates Tournament 2021 ở vị trí thứ hai sau Ian Nepomniachtchi, lỡ cơ hội thách đấu Vua cờ Carlsen.

Carlsen sau khi giữ ngôi Vua cờ trước Nepomniachtchi (cờ tiêu chuẩn), đã không bảo vệ được danh hiệu cờ nhanh và cờ chớp thế giới. Anh chỉ kết thúc giải cờ chớp ở vị trí thứ 12, thành tích tệ nhất trong sự nghiệp kỳ thủ Na Uy. Carlsen thua tới sáu ván tại giải, trong khi ở ba giải trước đó anh chỉ thua tổng cộng ba ván. Anh đồng thời mất luôn vị trí số một cờ chớp thế giới vào tay Hikaru Nakamura. Carlsen mất 60 Elo cờ chớp, chỉ còn 2.832, còn Elo cờ chớp của Nakamura đang là 2.851.

Đáng chú ý là Nakamura cũng mất tới 33 Elo sau ngày thi cờ chớp đầu tiên hôm 29/12. Trước ngày thi cuối, anh dương tính với nCoV và phải bỏ cuộc. Nakamura hạn chế được nguy cơ mất thêm Elo, để chiếm vị trí số một của Carlsen.

Xuân Bình